STANDART SAPMA NEDİR?
İki veri grubunun aritmetik ortalamalarının eşit veya birbirine yakın olması durumunda veri gruplarında yer alan çok küçük ve çok büyük değerler, verilerin dağılımını etkiler. Bu durumda verilerin düzgün bir dağılım gösterip göstermediğini belirlemek için açıklık, çeyrekler açıklığı gibi merkezi yayılma ölçülerine bakılır. Açıklık ve çeyrekler açıklığı değerleri veri gruplarının üst ve alt bölgelerinde yer alan ve verilerin yayılımını etkileyen değerler hakkında yeterli bilgi vermeyebilir. Bu durumda merkezi yayılma ölçüsü olan standart sapma hesaplanır. Standart sapma, verilerin aritmetik ortalamaya göre nasıl bir yayılım gösterdiğini anlatır.
STANDART SAPMA NASIL HESAPLANIR?
Standart sapma hesaplanırken izlenecek adımlar, maddeler:
1) Verilerin aritmetik ortalaması bulunur.
2) Her bir veri ile aritmetik ortalama arasındaki fark bulunur.
3) Bulunan farkların her birinin karesi alınır ve elde edilen sayılar toplanır.
4) Bu toplam, veri sayısının 1 eksiğine bölünür ve bölümün karekökü bulunur.
Çözümlü Örnek Soru:
|
Gün
|
1.Koşucu
|
2.Koşucu
|
|
1
|
6
|
9
|
|
2
|
4
|
4
|
|
3
|
6
|
6
|
|
4
|
7
|
6
|
|
5
|
6
|
3
|
|
6
|
5
|
5
|
|
7
|
8
|
8
|
|
8
|
6
|
2
|
|
9
|
5
|
10
|
|
10
|
7
|
7
|
Yukarıda 2 koşucunun 10 puan üzerinden performansları verilmiştir.Burada hangi koşucunun daha başarılı olduğunu bulalım.
1.Koşucu:
Madde1: Aritmetik ortalama:sayıların toplamı / sayıların adedi
Aritmetik ortalama:60 / 10 = 6
Madde 2: veri – aritmetik ortalama
6-6=0
4-6=-2
6-6=0
7-6=1
6-6=0
5-6=-1
8-6=2
6-6=0
5-6=-1
7-6=1
Madde 3: farkların karesi toplanır.
0+4+0+1+0+1+4+0+1+1=12
Madde 4: 12 sayısı veri sayısının 1 eksiğine bölünür.
12 / 10-1= 12 / 9= 1,3
1,3 kökün içine alınır ve kök dışına çıkartılır. Buda 1,14 olur.
Standart sapma 1. koşucu için yaklaşık 1,14
2.Koşucu:
Madde1: Aritmetik ortalama:sayıların toplamı / sayıların adedi
Aritmetik ortalama:60 / 10 = 6
Madde 2: veri – aritmetik ortalama
9-6=3
4-6=-2
6-6=0
6-6=0
3-6=-3
5-6=-1
8-6=2
2-6=-4
10-6=4
7-6=1
Madde 3: farkların karesi toplanır.
9+4+0+0+9+1+4+16+16+1=60
Madde 4: 60 sayısı veri sayısının 1 eksiğine bölünür.
60 / 10-1= 60 / 9= 6,6
6,6 kökün içine alınır ve kök dışına çıkartılır. Buda 2,57 olur.
Standart sapma 2. koşucu için yaklaşık 2,57
Burada 1.koşucunun standart sapması daha düşük olduğu için tutarlıdır.Yani 1.koşucu daha başarılıdır.
